Τα παιδικά χαμόγελα είναι από τις πιο όμορφες εικόνες της καθημερινότητάς μας. Όμως, η παιδική ζωντάνια και η αστείρευτη ενέργεια – πολλές φορές και η αμέλεια σε παιδικούς σταθμούς, νηπιαγωγεία και σχολεία – συχνά συνοδεύονται από μικρά ή μεγαλύτερα ατυχήματα. Ένα από τα πιο συνηθισμένα περιστατικά στα οποία μπορεί να βρεθεί ένας γονιός είναι το σπάσιμο δοντιού – είτε πρόκειται για νεογιλό (παιδικό) είτε για μόνιμο δόντι.
Στο Οδοντιατρείο Smiles δεχόμαστε συχνά τέτοιες περιπτώσεις και γνωρίζουμε πόσο πανικοβάλλεται ένας γονιός τη στιγμή εκείνη. Αυτό το άρθρο δημιουργήθηκε για να σας δώσει πρακτικές οδηγίες, ώστε να ξέρετε πώς να αντιδράσετε με ψυχραιμία και να προστατεύσετε την υγεία του παιδιού σας.
Γιατί είναι συχνά τα παιδικά οδοντικά ατυχήματα;
Τα παιδιά τρέχουν, παίζουν, σκαρφαλώνουν. Η κινητική τους ανάπτυξη συνοδεύεται από πτώσεις και χτυπήματα. Τα σπορ, ειδικά χωρίς προστατευτικό εξοπλισμό, αυξάνουν τον κίνδυνο τραυματισμού δοντιών. Η ηλικία 7–11 ετών θεωρείται πιο «επικίνδυνη» για τέτοιους τραυματισμούς, καθώς τα παιδιά έχουν ήδη μόνιμα δόντια αλλά παραμένουν ιδιαίτερα δραστήρια. Σε μικρότερες ηλικίες ατυχήματα μπορούν να συμβούν λόγω αστάθειας ή ελλιπούς προστασίας του περιβάλλοντος που κινείται ένα παιδί και αυτό έχει επιπτώσεις τόσο στα νεογιλα όσο και στα μόνιμα δόντια του παιδιού που βρίσκονται κάτω από τις ρίζες των παιδικών δοντιών, μέσα στη γνάθο.
Τύποι οδοντικών τραυματισμών στα παιδιά
Σπάσιμο/κάταγμα δοντιού ή της ρίζας του. Μπορεί να αφορά μόνο το σμάλτο ή να φτάσει μέχρι την οδοντίνη και τον πολφό, δηλαδή το νεύρο του δοντιού. Τα κατάγματα ρίζας γίνονται συνήθως αντιληπτά μόνο με οδοντιατρική εξέταση.
Εκγόμφωση (ολική απώλεια): Το δόντι βγαίνει τελείως από τη θέση του, εκτός στόματος.
Παρεκτοπιση (μετατόπιση): Το δόντι «κουνιέται» ή έχει μετακινηθεί από τη φυσική του θέση, αλλά συνεχίζει να βρίσκεται μέσα στα ούλα σε στραβή θέση.
Τραυματισμός στα ούλα ή στο χείλος: Συχνά συνοδεύει το σπάσιμο ή τη μετατόπιση του δοντιού.
Πρώτες βοήθειες στο σπίτι ή στο σχολείο: Βήμα-Βήμα Οδηγός
- Διατηρήστε την ψυχραιμία σας
Το παιδί θα αντικατοπτρίσει τη δική σας αντίδραση. Αν δείξετε πανικό, θα αγχωθεί περισσότερο. Μιλήστε του ήρεμα και καθησυχαστικά. - Ελέγξτε την κατάσταση
Ψάξτε για το κομμάτι του δοντιού που έσπασε. Ελέγξτε αν υπάρχει αιμορραγία από τα ούλα ή το χείλος. - Σταματήστε την αιμορραγία
Χρησιμοποιήστε αποστειρωμένη γάζα ή καθαρό πανί και ασκήστε πίεση στο σημείο που αιμορραγεί. Ζητήστε από το παιδί να το δαγκώσει ελαφρά πάνω στην πληγή. - Προστασία από πρήξιμο
Εφαρμόστε κρύες κομπρέσες εξωτερικά στο μάγουλο. Μην βάζετε πάγο απευθείας στα ούλα ή στο δόντι. - Τι να κάνετε με το σπασμένο κομμάτι ή το εκγομφωμενο δόντι. Αν βρείτε το κομμάτι, τοποθετήστε το σε ένα μικρό δοχείο με κρυο γάλα ή φυσιολογικό ορό. Ιδανικά αποφύγετε την άμεση επαφή του με νερό ή πάγο. Μην το αποθηκεύετε σε χαρτομάντηλο – μπορεί να στεγνώσει και να μην είναι κατάλληλο για επανατοποθέτηση.
- Σε περίπτωση που το δόντι έχει βγει ολόκληρο, πιάστε το από την «μύλη» (το λευκό μέρος που φαίνεται στο στόμα), ποτέ από τη ρίζα και διατηρήστε το σε κρύο γάλα ή φυσιολογικό ορό. Πηγαίνετε άμεσα στον οδοντίατρο, ιδανικά εντός μίας ώρας.
Προσοχή: Αν το δόντι είναι νεογιλό (παιδικό), δεν πρέπει να επιχειρήσετε να το ξαναβάλετε στη θέση του, γιατί μπορεί να τραυματιστεί το μόνιμο δόντι που αναπτύσσεται από κάτω. - Χορηγήστε παυσίπονο (παρακεταμόλη) για μείωση του πόνου και λιγότερη ταλαιπωρία του παιδιού. Αποφύγετε τα αντιφλεγμονώδη, αντιβιώσεις ή κορτιζόνη πριν την επίσκεψη στο οδοντιατρείο, καθώς ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά την έκβαση της αποκατάστασης.
Τι θα κάνουμε στο Οδοντιατρείο Smiles
Η θεραπεία εξαρτάται από το είδος και τη βαρύτητα του τραυματισμού:
- Μικρό σπάσιμο σμάλτου: Λείανση ή αποκατάσταση με σύνθετη ρητίνη (bonding).
- Σπάσιμο μέχρι την οδοντίνη/πολφό: Επείγουσα αποκατάσταση, πιθανόν πολφοτομή σε παιδικό δόντι ή απονεύρωση σε μόνιμο δόντι.
- Εκγόμφωση μόνιμου δοντιού: Επείγουσα επανατοποθέτηση και νάρθηκοποιηση για σταθερότητα.
- Μετατόπιση: Ναρθηκοποιηση για σταθερότητα και παρακολούθηση.
Στο Οδοντιατρείο Smiles διαθέτουμε εμπειρία σε παιδιατρικά οδοντιατρικά περιστατικά και εφαρμόζουμε τεχνικές που μειώνουν το άγχος του παιδιού, ώστε η διαδικασία να είναι όσο το δυνατόν πιο ανώδυνη και φιλική
Πότε πρέπει να επισκεφθείτε επειγόντως το Οδοντιατρείο Smiles
- Αν το παιδί έχει χάσει ολόκληρο το μόνιμο δόντι.
- Αν υπάρχει έντονος πόνος ή πρήξιμο.
- Αν το δόντι αλλάξει χρώμα (σημάδι βλάβης στον πολφό).
- Αν σπάσει μεγάλο κομμάτι δοντιού.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και για μικρό σπάσιμο, είναι σημαντικό να εξεταστεί από οδοντίατρο μέσα σε 24 ώρες.
Πώς να προλάβετε μελλοντικά περιστατικά
- Χρήση προστατευτικού νάρθηκα σε σπορ με επαφή (ποδόσφαιρο, μπάσκετ, πολεμικές τέχνες).
- Σωστή στοματική υγιεινή για να είναι τα δόντια πιο ανθεκτικά. Δόντια με τερηδόνες μπορούν να σπάσουν με μικρότερη δύναμη κρούσης, καθώς είναι πιο αδύναμα.
- Ενημέρωση στο σχολείο ώστε οι δάσκαλοι να ξέρουν πώς να αντιδράσουν σε τραυματισμό ενώ σε μεγαλύτερη ηλικία μπορείτε να ενημερώσετε και το παιδί ώστε να βοηθήσει στη διαχείριση του ατυχήματος. Δυστυχώς τα δημόσια αλλά και τα περισσότερα σχολεία και νηπιαγωγεία δε διαθέτουν νοσηλευτή και οι δασκάλες και νηπιαγωγοί δεν είναι εκπαιδευμένοι στη διαχείριση ενός οδοντιατρικού τραυματισμού.
- Τακτικός οδοντιατρικός έλεγχος για παρακολούθηση και πρόληψη.
Συχνές Ερωτήσεις Γονέων
Ερώτηση 1: Αν σπάσει παιδικό (νεογιλό) δόντι, χρειάζεται θεραπεία;
Απάντηση: Ναι, γιατί μπορεί να δημιουργηθεί μόλυνση ή να επηρεαστεί η ανάπτυξη του μόνιμου δοντιού.
Ερώτηση 2: Το παιδί δεν παραπονιέται για πόνο. Χρειάζεται επίσκεψη;
Απάντηση: Οπωσδήποτε. Ορισμένες βλάβες δεν προκαλούν άμεσο πόνο αλλά μπορεί να έχουν σοβαρές επιπτώσεις αργότερα.
Ερώτηση 3: Πόσο γρήγορα πρέπει να πάω στον οδοντίατρο;
Απάντηση: Ιδανικά μέσα σε 1–2 ώρες για εκγόμφωση ή μετατόπιση, και σίγουρα μέσα στην ημέρα για οποιοδήποτε σπάσιμο.
Τα παιδικά ατυχήματα είναι αναπόφευκτα, αλλά η σωστή και ψύχραιμη αντίδραση μπορεί να σώσει το δόντι του παιδιού σας και να προλάβει επιπλοκές. Κρατήστε στο μυαλό σας τα βασικά:
Προστατεύστε το σπασμένο κομμάτι σε γάλα ή ορό.
Μην προσπαθήσετε να επανατοποθετήσετε νεογιλό δόντι.
Επικοινωνήστε άμεσα με τον οδοντίατρο.
Στο Οδοντιατρείο Smiles είμαστε πάντα δίπλα σας για κάθε επείγον περιστατικό, προσφέροντας ολοκληρωμένη φροντίδα στο παιδί σας με επιστημονική γνώση και ανθρώπινη προσέγγιση.
