ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
Πλαστική κατασκευή σαν μασελάκι που τοποθετείται επάνω στα δόντια
Οι έρευνες δείχνουν ότι όσοι αθλητές δε φορούν προστατευτικό νάρθηκα έχουν 60 φορές περισσότερες πιθανότητες να τραυματιστούν, ενώ 1 στα 3 παιδιά που ασχολείται με τον αθλητισμό τραυματίζουν σε κάποια φάση τα δόντια τους.

Είναι μία πλαστική κατασκευή σαν μασελάκι, που έχει σχήμα τόξου και τοποθετείται επάνω στα δόντια καλύπτοντας τα ολικώς ή μερικώς ανάλογα με τη χρήση για την οποία προορίζεται. Ο ρόλος του στις περισσότερες περιπτώσεις είναι προστατευτικός, εκτός από τους νάρθηκες λεύκανσης και τους νάρθηκες της τεχνικής της αόρατης ορθοδοντικής, οι οποίοι επιτελούν αισθητικούς σκοπούς.
Αθλητικός νάρθηκας
Χρησιμοποιείται προκειμένου να να προστατέψει τους αθλητές και τα μικρά παιδιά από χτυπήματα κατά την ενασχόλησή τους με τις αθλητικές δραστηριότητες. Είναι απόλυτα αναγκαίος σε αθλήματα με μαγαλύτερη σωματική επαφή, όπως πολεμικές τέχνες, πάλη, ποδόσφαιρο, μπάσκετ, πόλο κ.ά. και προαιρετικός σε αθλήματα στα οποία δεν υπάρχει επαφή με τον αντίπαλο, αλλά οι συνθήκες άθλησης επιτρέπουν τους τραυματισμούς από πτώσεις π.χ. ενόργανη γυμναστική, χορός, πατινάζ, skate κ.ά. Είναι διαθέσιμος σε πληθώρα σχεδίων και χρωμάτων, ενώ υπάρχει δυνατότητα εκτύπωσης του λογοτύπου της ομάδας. Για να είναι λιγότερο διακριτός επιλέγεται το διάφανο χρώμα. Υπερέχει σε σχέση με τους νάρθηκες του εμπορίου λόγω της εξατομικευμένης κατασκευής του για το στόμα του ασθενούς, που έχει ως αποτέλεσμα την άριστη εφαρμογή και τη μεγαλύτερη προστασία, χωρίς να καταλείπονται κενά. Ένα ακόμη πλεονέκτημα αποτελεί ο συνδιασμός σκληρότερου υλικού εξωτερικά για αντοχή στα χτυπήματα και μαλακότερου υλικού εσωτερικά για την απορρόφηση των κραδασμών, στοιχείο το οποίο δεν συναντάται στους νάρθηκες του εμπορίου. Τέλος δεν χάνει εύκολα το σχήμα και τη φόρμα του, παρά μόνο εάν παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα σε υψηλές θερμοκρασίες.
Νάρθηκας βρουξισμού
Ασθενείς που πάσχουν από δυσλειτουργία στοματογναθικού συστήματος, πόνους στην κροταφογναθική διάρθρωση (μπροστά από το αυτι) ή τρίζουν τα δόντια τους κατά τη διάρκεια της νύχτας μπορούν να ανακουφιστούν αλλά και να προστατέψουν τα δόντια τους από κατάγματα και φθορά με τη χρήση του κατάλληλου νάρθηκα βρουξισμού. Κατασκευάζεται από σκληρό πλαστικό και τοποθετείται στην άνω γνάθο, την οποία σταδιακά μετακινεί στην ιδανική θέση χαλάρωσης. Παράλληλα με την ανακούφιση του πόνου στην κροταφογναθική άρθρωση, βελτιώνεται η αναπνοή, ανακουφίζονται πόνοι στον αυχένα και του ώμους, μειώνονται οι πονοκέφαλοι, η δυσφορία και οι ήχοι τριξίματος κατά τη διάρκεια του ύπνου, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις και το ροχαλητό. Η κατασκευή του νάρθηκα απαιτεί μόνο 2 επισκέψεις, ενώ ορίζονται επανέλεγχοι ανά τακτά χρονικά διαστήματα, έτσι ώστε ο νάρθηκας να αναπροσαρμόζεται στις νέες συνθήκες που δημιουργούνται φυσιολογικά μέσα στο στόμα.
Νάρθηκας λεύκανσης
Πρόκειται για την απλούστερη κατασκευή νάρθηκα, καθώς ο ρόλος του είναι η συγκράτηση του λευκαντικού gel επάνω στα δόντια κατά τη διάρκεια της λεύκανσης. Κατασκευάζονται εξατομικευμένα για την άνω και την κάτω γνάθο επάνω σε εκμαγείο του στόματος του ασθενούς, και στη συνέχεια χρησιμοποιούνται για τη λεύκανση με νάρθηκες στο σπίτι, υπό τις οδηγίες του οδοντιάτρου. Το βασικό πλεονέκτημα που προσφέρουν είναι ότι επαναχρησιμοποιούνται, δίνοντας τη δυνατότητα άμεσης επανάληψης της λεύκανσης όταν παρουσιαστεί υποτροπή, και ως εκ τούτου μειώνουν μακροπρόθεσμα το κόστος συντήρησης της λεύκανσης. Μειονέκτημα αποτελεί το υψηλότερο τους κόστος σχετικά με τη λεύκανση στο ιατρείο, καθώς λόγω του εργαστηριακού κόστους κατασκευής των ναρθήκων, η λεύκανση με νάρθηκες στο σπίτι είναι ακριβότερη από τη λεύκανση στο ιατρείο, εφόσον αυτή γίνει μόνο μία φορά, χωρίς πλάνο συντήρησης του αποτελέσματος.
Νάρθηκας αόρατης ορθοδοντικής (Clear Aligner)
Η πιο σύχρονη μέθοδος ορθοδοντικής θεραπείας πραγματοποιεί μετακινήσεις των δοντιών με τη βοήθεια ειδικά κατασκευασμένων, διαφανών ναρθήκων. Ο σχεδιασμός τους γίνεται ψηφιακά με βάση τις επιθυμητές θέσεις των δοντιών, και αλλάζοντας μέγεθος νάρθηκα κάθε 3-4 εβδομάδες, τα δοντια μετακινούνται σταδιακά και ισιώνουν. Για την ολοκλήρωση της θεραπείας σε κάθε γνάθο μπορεί να χρειαστούν 2-3 νάρθηκες σε ελαφριές περιπτώσεις εώς και 12-15 νάρθηκες για σύνθετα περιστατικά. Ο νάρθηκας χρησιμοποιείται με βάση τις οδηγίες για 3-4 εβδομάδες και στη συνέχεια αντικαθίσταται από τον επόμενο. Το διαφανές χρώμα τους προσφέρει αισθητική εμφάνιση κατά τη διάρκεια της θεραπείας, και σπάνια γίνεται αντιληπτό από φίλους και συναδέλφους, καθιστώντας τη μέθοδο ιδανική για ενήλικες.
Νάρθηκας Essix
Οι νάρθηκες Essix χρησιμεύουν στη διατήρηση του ορθοδοντικού αποτελέσματος μετά την ορθοδοντική θεραπεία και την αποφυγή ανεπιθύμητων κινήσεων των δοντιών και υποτροπής. Κατασκευάζονται από λεπτό φύλλο ειδικού πλαστικού και μπορούν να τοποθετηθούν είτε στην άνω είτε στην κάτω γνάθο. Σε ορισμένες περιπτώσεις τοποθετούνται επάνω από σύρμα συγκράτησης retainer προκειμένου να διασφαλιστεί η σωστότερη συγκράτηση. Οι νάρθηκες Essix αντέχουν από 6 μήνες εώς λίγα χρόνια, και συστήνεται η ανανέωση τους ετησίως, εφόσον χρησιμοποιούνται καθημερινά.