Πώς δημιουργείται η τερηδόνα
Στον συναρπαστικό κόσμο της οδοντιατρικής, η αποκατάσταση της τερηδόνας στα δόντια αναδεικνύεται ως μια σημαντική διαδικασία για τη διατήρηση της υγείας των δοντιών.
Τι είναι όμως η τερηδόνα; Γιατί την έχουν -σχεδόν- όλοι;
Η τερηδόνα είναι μια πάθηση των δοντιών στην οποία ο σκληρός εξωτερικός ιστός του δοντιού ξεκινάει να καταστρέφεται δημιουργώντας λευκές κηλίδες και στη συνέχεια σχηματίζει μια κοιλότητα. Η τερηδόνα προκαλείται από μια συνδυασμένη δράση των βακτηρίων και της διατροφής.
Πώς δρα το καθένα;
Βακτήρια: Τα βακτήρια στο στόμα μετατρέπουν τα υπολείμματα τροφής (σάκχαρα και άλλους υδατάνθρακες) σε οξέα. Αυτά τα οξέα επιτίθονται στον σμάλτο των δοντιών, αρχίζοντας την διαδικασία διάλυσης του σμάλτου και δημιουργίας της τερηδόνας.
Διατροφή: Η διατροφή που περιλαμβάνει υψηλά επίπεδα σακχάρων και υδατανθράκων προωθεί την ανάπτυξη των βακτηρίων στο στόμα. Τα βακτήρια μετατρέπουν αυτά τα σάκχαρα σε οξέα, που επιτίθονται στο σμάλτο των δοντιών.
Στη συνέχεια το σκληρό σμάλτο των δοντιών που προορίζεται να προστατέψει εξωτερικά το δόντι, διαβρώνεται από τα οξέα, γίνεται πολύ λεπτό και ευαίσθητο, και επιτρέπει στα οξέα να εισέλθουν στο εσωτερικό του δοντιού, την οδοντίνη. Σε αυτό το στάδιο μπορεί να εμφανιστεί πόνος, καθώς η οδοντίνη περιέχει τα νεύρα του δοντιού τα οποία μπορούν να μεταφέρουν το αίσθημα του πόνου και να γίνει αντιληπτό. Έτσι η τερηδόνα είναι μια σταδιακή διαδικασία, τα πρώτα στάδια της οποίας είναι αναστρέψιμα. Αν δεν αντιμετωπιστεί, η τερηδόνα μπορεί να εξελιχθεί σε βαθύτερη καταστροφή και ακόμη να φθάσει στον εσωτερικό του δοντιού, προκαλώντας έντονο πόνο, φλεγμονή και άλλα προβλήματα.
Τι μπορώ να κάνω για να αποφύγω την τερηδόνα;
Χρειάζεται καλή στοματική υγιεινή και αποφυγή των υδατανθράκων στη διατροφή.
- Βούρτσισμα: Βουρτσίστε τα δόντια σας τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα, το πρωί και το βράδυ, με μια μαλακή οδοντόβουρτσα για 2-3 λεπτά.
- Οδοντόκρεμα: Χρησιμοποιήστε οδοντόκρεμα που περιέχει φθόριο για να προστατεύετε τα δόντια από την αρχόμενη τερηδόνα ώστε να μην επεκταθεί.
- Οδοντικό Νήμα: Χρησιμοποιήστε καθημερινά νήμα ή μεσοδόντια βουρτσάκια για να αφαιρέσετε τα υπολείμματα τροφής μεταξύ των δοντιών.
- Καθαρισμός γλώσσας: Καθαρίστε τη γλώσσα σας με έναν καθαριστή γλώσσας για να αποτρέψετε την ανάπτυξη βακτηριδίων. Εναλλακτικά μπορείτε απλά να τρίψετε τη γλώσσα σας με την οδοντόβουρτσα.
- Στοματικό διάλυμα: Εάν έχετε πολλές προσθετικές αποκαταστάσεις (όπως γέφυρες και στεφάνες) ή περιοδοντίτιδα χρησιμοποιήστε ειδικό στοματικό διάλυμα για την κάθε περίπτωση, για να διατηρήσετε φρέσκια την αναπνοή σας και να μειώσετε την πρόκληση της πλάκας.
- Τακτικό οδοντιατρικό έλεγχο: Προγραμματίστε τακτικά επισκέψεις στον οδοντίατρο για ελέγχους και καθαρισμό. Έτσι οι αρχόμενες τερηδόνες θα γίνουν έγκαιρα αντιληπτές και δε θέα χρειαστεί να μπείτε στη διαδικασία μεγάλων, δαπανηρών και πιο χρονοβόρων θεραπειών εάν η τερηδόνα μεγαλώσει.
- Διατροφή: Αποκλείστε από την καθημερινή διατροφή σας του υδατάνθρακες, ειδικά όσους έχουν πιο κολλώδη σύσταση. Ακόμη και επιλογές που θεωρούνται – και είναι – υγιεινές όπως οι μπανάνες, περιέχουν σάκχαρα και κολλώδη σύσταση και συμβάλλουν στη δημιουργία τερηδόνας γρηγορότερα σε σχέση με άλλα φρούτα όπως το μήλο, που περιέχουν μεν σάκχαρα αλλά δεν κολλάνε επάνω στα δόντια. Επίσης οι χυμοί (φυσικοί και μη) αποδεικνύονται καλύτερες επιλογές καθώς η υγρή σύσταση τους δεν επιτρέπει στους υδατάνθρακες να προσκολληθούν επάνω στα δόντια και να δημιουργήσουν τερηδόνα.
Με αυτά τα βήματα, μπορείτε να διατηρήσετε τη στοματική υγιεινή σας σε καλή κατάσταση και να προστατεύσετε τα δόντια σας από την τερηδόνα.
Τι πρέπει να κάνω αν έχω τερηδόνα;
Στις περισσότερες περιπτώσεις η τερηδόνα θεραπεύεται με το σφράγισμα. Εάν η τερηδόνα έχει μεγάλο βάθος και οι μικροοργανισμοί που την προκαλούν έχουν εισέλθει στο νεύρο του δοντιού που βρίσκεται στο κέντρο κάθε δοντιού, τότε ενδέχεται να χρειαστεί απονεύρωση πριν το σφράγισμα. Ο οδοντίατρος μπορεί να διακρίνει τι από τα δύο χρειάζεται σε κάθε περίπτωση με βάση την κλινική εξέταση (πώς αντιδρά δηλαδή το δόντι με την τερηδόνα σε συγκεκριμένες κλινικές δοκιμασίες) και την ακτινογραφική απεικόνιση. Όταν η τερηδόνα έχει καταστρέψει μεγάλη ποσότητα δοντιού τόσο σε πλάτος όσο και σε βάθος, και το υγιές δόντι που απομένει δεν επαρκεί για τη σωστή στήριξη ενός σφραγίσματος, τότε μπορεί να αποκατασταθεί με επένθετο ή στεφάνη.
Η σωστή επιλογή της αποκατάστασης για κάθε περίπτωση τερηδόνας, μπορεί να δώσει στο δόντι μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Η εξειδίκευση του οδοντιάτρου και η πολυετής εμπειρία στις αποκαταστάσεις συμβάλει στη σωστή επιλογή του σχεδίου θεραπείας για το κάθε δόντι.
