Τα «μαύρα σφραγίσματα» κατασκευάζονται από ένα κράμα μετάλλων που ονομάζεται αμάλγαμα. Πολλά ακούγονται και άλλα τόσα γράφονται για τις βλαβερές επιπτώσεις που αυτό μπορεί να έχει στον ανθρώπινο οργανισμό, αξίζει όμως τον κόπο, το χρόνο και το χρήμα να τρέξετε στον οδοντίατρο για να αλλάξετε τα παλιά σας μαύρα σφραγίσματα; Το 2008, απαγορεύτηκε στη Σκανδιναβία η χρήση αμαλγάματος. Είναι λοιπόν επιτακτική ανάγκη να αφαιρέσουμε από το στόμα μας τα σφραγίσματα αμαλγάμτος με το φόβο επικείμενων νοσηρών καταστάσεων ή δεν υπάρχει σοβαρός κίνδυνος εάν αυτά παραμείνουν; Εάν αναρωτιέστε ως άλλος William Shakespeare, «να αφήσω τα μαύρα σφραγίσματα ή να μην τα αφήσω;» τότε παρακάτω θα βρείτε τις πληροφορίες που ζητάτε.
Ειδικοί ασχολούνται με αυτό το ζήτημα επί χρόνια σε όλες τις γωνιές του κόσμου και αποτελεί φλέγον θέμα όχι μόνο για τους οδοντιάτρους αλλά και για το ευρύ κοινό. Ωστόσο, 72% των Αμερικάνων σε έρευνα που διεξήχθη, δεν ήξεραν ότι τα μαύρα σφραγίσματα περιέχουν εκτός των άλλων και υδράργυρο, ενώ όταν το πληροφορούνταν, 92% από αυτούς ήθελαν αμέσως να μάθουν περισσότερα για τις πιθανές επιπτώσεις του υδραργύρου στον οργανισμό τη στιγμή της τοποθέτησης ενός μαύρου σφραγίσματος.
Το αμάλγαμα αποτελείται από 50% υδράργυρο σε μίγμα με άργυρο, χαλκό, και κασσίτερο. Ο υδράργυρος είναι μία ισχυρή νευροτοξίνη, που σε συγκεκριμένη συγκέντρωση μπορεί να προκαλέσει νευρολογικές παθήσεις, αυτοάνοσα νοσήματα, χρόνιες νόσους και νοητικές διαταραχές. Το ερώτημα που τίθεται είναι το εξής: απελευθερώνεται συνεχώς άγνωστη ποσότητα υδραργύρου από τα μαύρα σφραγίσματα στο στόμα μας και εάν ναι, προκαλεί σημαντικό κίνδυνο για την υγεία; Μελέτες έχουν δείξει ότι η ποσότητα του νέφους υδραργύρου που απελευθερώνεται από τα αμαλγάματα, ποικίλει από 1-3 μικρογραμμάρια / ημέρα, αλλά μπορεί να φτάσει εώς και τα 27 μικρογραμμάρια. Αυτό μεταφράζεται ως 3-68% των ορίων για την μέγιστη επιτρεπτή περιεκτικότηα του αέρα ενός οδοντιατρείου σε αμάλγαμα, όπως ορίζονται από το Occupational Safety and Health Administration (OSHA). Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) επισημαίνει ότι η έκθεση σε νέφος υδραργύρου μπορεί να αυξηθεί εώς και 5 φορές περισσότερο, εξαιτίας εξατομικευμένων συνηθειών όπως το τρίξιμο των δοντιών, το μάσημα τσίχλας και η χρήση ποτών με διοξείδιο του άνθρακα. Αυτό σημαίνει ότι με συνεχή έκθεση σε υψηλά ποσοστά υδραργύρου, βρισκόμαστε εντός των ανθυγιεινών ορίων.
Επιπρόσθετα, προκύπτει το πρόβλημα της επιμόλυνσης του νερού με υδράργυρο από την αντικατάσταση των μαύρων σφραγισμάτων και της περιβαλλοντικής επίπτωσης που αυτό έχει. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι το 53% του υδραργύρου που απελευθερώνεται στο περιβάλλον, προέρχεται από το αμάλγαμα και από εργαστηριακές συσκευές. Αυτό όμως μπορεί να αποφευχθεί με τη χρήση παγίδων αμαλγάματος και την κατάλληλη στη συνέχεια επεξεργασία τους.
Από τις μελέτες που έχουν γίνει σε διάφορες χώρες, προκύπτουν αντικρουόμενα αποτελέσματα ως αναφορά στη σχέση των μαύρων σφραγισμάτων με διάφορες ασθένειες. Στη Σουηδία, αποδείχθηκε ότι βελτιώθηκε η υγεία του 78% των ασθενών με προϋπάρχουσα νευρολογική νόσο, μετά την αφαίρεση των σφραγισμάτων αμαλγάματος από το στόμα τους. Το 2001 στην Αμερική, διεξήχθει έρευνα σε 31.000 ενήλικες από το US National Health Institute (NIH), η οποία έδειξε συσχέτιση μεταξύ των μαύρων σφραγισμάτων και της συνύπαρξης καρκίνου, νοητικών ασθενειών, νόσων θυρεοειδούς, νευρολογικών ασθενειών, ασθενειών του αναπνευστικού, και οφθαλμολογικών διαταραχών. Ωστόσο τόσο το ΝΙΗ όσο και η FDA (Food and Drug Association), υποστηρίζουν ότι η συσχέτιση δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη και αιτιολογική σχέση, και ότι τα μέχρι στιγμής ερευνητικά δεδομένα είναι ανεπαρκή. Έτσι το 2003, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ζήτησε περαιτέρω μελέτες για το θέμα, από τις οποίες οδηγούμαστε στο παρακάτω συμπέρασμα.
Η επικαιροποιημένη θέση της FDA και της Αμερικάνικης Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας είναι ότι το αμάλγαμα θεωρείται ασφαλές υλικό και ότι η αντικατάσταση των μαύρων σφραγισμάτων με τη δικαιολογία ότι ο υδράργυρος είναι βλαβερός, θεωρείται ανήθικη και μπορεί να οδηγήσει μέχρι και σε κατάσχεση της άδειας του οδοντιάτρου. Τα μαύρα σφραγίσματα χρησιμοποιούνται εδώ και 150 χρόνια και περίπου 47% των οδοντιάτρων, ακόμη χρησιμοποιούν αμάλγαμα. Γνωρίζουμε ότι νέφος υδραργύρου απελευθερώνεται από τα μαύρα σφραγίσματα, αλλά το εάν αυτό προκαλεί πραγματικό πρόβλημα στον οργανισμό είναι άγνωστο. Παράγοντες όπως ο αριθμός των σφραγισμάτων, η ηλικία των σφραγισμάτων, το όξινο περιβάλλον που δημιουργείται από την κατανάλωση ποτών με διοξείδιο του άνθρακα αλλά και το τρίξιο των δοντιών, έχουν σαφή επίπτωση στην ποσότητα του υδραργύρου που απελευθερώνεται. Η μεγαλύτερη ποσότητα υδραργύρου ελευθερώνεται κατά την τοποθέτηση ή κατά την αφαίρεση αυτών των σφραγισμάτων. Μην τρέξετε έτσι στον οδοντίατρο απαιτώντας την αφαίρεσή τους! Αντ’ αυτού, μία κλινική εξέταση μπορεί να δείξει εάν αυτά είναι άθικτα ή όχι και να διαπιστωθεί στη συνέχεια εάν συντρέχει σοβαρός λόγος αντικατάστασης. Εάν για παράδειγμα βρίσκονται στο στόμα σας για πάνω από 20 χρόνια, εάν προκαλούν φλεγμονή στα ούλα, ή δεν σας επιτρέπουν τη χρήση οδοντικού νήματος γιατί αυτό «σκαλώνει», τότε είναι καιρός να τα αντικαταστήσετε! Η σύγχρονη οδοντιατρική παρέχει πλέον εξαιρετικές εναλλακτικές λύσεις, όπως τα σφραγίσματα σύνθετης ρητίνης, τα οποία κατασκευάζονται άμεσα ενδοστοματικά σε 1 μόλις ραντεβού αλλά και έμμεσες επιλογές, όπως τα ένθετα / επένθετα πορσελάνης ή σύνθετης ρητίνης, αλλά και οι στεφάνες, μεταλλοκεραμικές, ολοκεραμικές ή ζιρκονίου, αποκαταστάσεις οι οποίες κατασκευάζονται εξατομικευμένα σε οδοντοτεχνικό εργαστήριο, και συγκολλούνται στο υπό αποκατάσταση δόντι, σε δεύτερο ραντεβού.
