Τα ατυχήματα στην περιοχή του στόματος και συγκεκριμένα τα κατάγματα των πρόσθιων δοντιών, είναι συχνό φανόμενο τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες, οπότε διατηρήστε την ψυχραιμία σας! Εδώ θα βρείτε χρήσιμες συμβουλές για να μπορέσετε να προσφέρετε τις πρώτες βοήθειες στον εαυτό σας ή στον τραυματία και να πάρετε τις σωστές αποφάσεις για την αντιμετώπιση των βλαβών που προκλήθηκαν.
Σε ένα χτύπημα στο πρόσωπο όμως ή μετά από μία πτώση μπορούν να τραυματιστούν τόσο οι μαλακοί ιστοί (μάγουλα, μύες, χείλη, ούλα κλπ) όσο και οι σκληροί ιστοί (δόντια και οστά). Μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν τα παιδιά προσχολικής ηλικίας σε σχέση με τα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας, καθώς και τα αγόρια σε σύγκριση με τα κορίτσια. Οι ενήλικες αλλά και τα παιδιά που ασχολούνται με τον αθλητισμό έχουν επίσης αυξημένες πιθανότητες τραυματισμού των δοντιών τους. Τα ατυχήματα στον αθλητισμό είναι υπεύθυνα για την απώλεια 5 εκατομμυρίων δοντιών το χρόνο. Ανάλογα με την ένταση του χτυπήματος, τον τρόπο της πτώσης και την ηλικία και τον στάδιο ανάπτυξης του ατόμου, τα ατυχήματα μπορούν να προκαλέσουν διαφορετικού είδους βλάβες στα πρόσθια δόντια, οι οποίες αντιμετωπίζονται και με διαφορετικό τρόπο από τον οδοντίατρο, αφότου παρασχεθούν οι πρώτες βοήθειες.
Όταν ένα δόντι σπάσει
Το κάταγμα ενός ή περισσοτέρων πρόσθιων δοντιών μπορεί να είναι μικρότερης ή μεγαλύτερης έκτασης και έτσι να περιορίζεται στην αδαμαντίνη ή να περιλαμβάνει και την οδοντίνη. Σε αυτήν την περίπτωση η κατάσταση αξιολογείται από τον οδοντίατρο, τόσο κλινικά όσο και ακτινογραφικά, ελέγχεται η ζωτικότητα του δοντιού, και εφόσον δεν έχει αποκαλυφθεί ο πολφός, αποκαθίσταται το δόντι άμεσα με σύνθετη ρητίνη. Στην περίπτωση που το κομμάτι που έσπασε από το δόντι έχει βρεθεί στο χώρο του ατυχήματος και έχει διατηρηθεί σε υγρό περιβάλλον (π.χ. σε ένα κυπελλο με φυσιολογικό ορό ή καθαρό νερό), μπορεί να επανασυγκολληθεί μετά από ειδική επεξεργασία, επιτυγχάνοντας μία άψογη αισθητική εμφάνιση. Η αντοχή και των δύο αυτών μεθόδων αποκατάστασης των μικρών και μετρίων καταγμάτων είναι παρόμοια, αλλά πάντοτε ελαφρώς υποδιέστερη σε σχέση με ένα ακέραιο δόντι που δεν έχει χτυπηθεί. Σε περιπτώσεις εκτενέστερων καταγμάτων μπορεί να είναι απαραίτητη η τοποθέτηση θήκης. Εάν υπάρχει αποκάλυψη πολφού, συνήθως εκτελείται απονεύρωση, πριν την αποκατάσταση είτε ε σύνθετη ρητίνη, είτε με τοποθέτηση θήκης,
Όταν ένα δόντι αλλάξει θέση
Εάν μετά το χτύπημα ένα ή περισσότερα δόντια δίνουν την εντύπωση ότι έχουν αλλάξει θέση, έχουν αποκτήσει κλίση ή κουνιούνται, απαραίτητος είναι ο έλεγχος με μία ή περισσότερες ακτινογραφίες. Σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να υπάρχει χαλάρωση του περιοδοντικού συνδέσμου που συγκρατεί το δόντι στη θέση του, κάταγμα ρίζας, μετατόπιση του δοντιού από το φατνίο, ενσφήνωση του δοντιού μέσα στο οστό, τραύμα στη φατνιακή ακρολοφία ή και τραυματισμός του υποκείμενου μόνιμου δοντιού σε περίπτωση τραυματισμού σε νεογιλό δόντι. Η αντιμετώπιση κάθε περίπτωσης διαφέρει και ποικίλλει από απλή ναρθηκοποίηση και παρακολούθηση του περιστατικού σε τακτά χρονικά διαστήματα εώς και επανατοποθέτηση του δοντιού στην αρχικη του θέση μέσα στο φατνίο και στη συνέχια σταθεροποίησή του με ναρθηκοποίηση. Σε περίπτωση κατάγματος ρίζας, η αντιμετώπιση διαφέρει ανάλογα με την έκταση και τη θέση του κατάγματος, και συνίσταται σε απλή παρακολούθηση του δοντιού, απονεύρωση ή και εξαγωγή και τοποθέτηση εμφυτεύματος.
Όταν το δόντι βγει από τη θέση του
Στην περίπτωση εκγόμφωσης του δοντιού, είτε το δόντι επανατοποθετείται στο φατνίο εφόσον έχει βρεθεί ακέραιο και έχει διατηρηθεί σωστά, είτε το έλλειμα αποκαθίσταται με τοποθέτηση μονήρους εμφυτεύματος. Στην περίπτωση της επανατοποθέτησης μπορεί να χρειαστεί απονεύρωση του δοντιού, και η πρόγνωση της θεραπείας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς, ο χρόνος που μεσολάβησε από την εκγόμφωση μέχρι την τοποθέτηση, ο τρόπος διατήρησης του δοντιού και η μέθοδος επανατοποθέτησης που θα επιλέξει ο οδοντίατρος. Το δόντι στη συνέχεια ναρθηκοποιείται και παρακολουθείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Στην περίπτωση που δεν έχει βρεθεί το δόντι μετά το ατύχημα ή εφόσον δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για μία σωστή επανατοποθέτηση, το έλλειμα μπορεί να αντιμετωπισθεί με την τοποθέτηση ενός εμφυτεύματος. Μέχρι να ολοκληρωθεί η επούλωση, τοποθετείται μία προσωρινή γέφυρα στην περιοχή για λόγους αισθητικής. Η τοποθέτηση εμφυτεύματος μπορεί να γίνει μόνο σε ενήλικες και πλεονεκτεί την επανεμφύτευσης του ιδίου δοντιού, προσφέροντας στον ασθενή μία αισθητική λύση με σταθερότερο αποτέλεσμα και καλύτερη πρόγνωση.
Σε κάθε περίπτωση τραυματισμού, η όσο το δυνατόν γρηγορότερη αναζήτηση οδοντιατρικής περίθαλψης, προσφέρει περισσότερες εναλλακτικές επιλογές και καλύτερη πρόγνωση.
